ابزارهای قلاویز و حدیده: راهنمای کامل برای انتخاب و استفاده
احتمالاً تا به حال برایتان پیش آمده است که بخواهید دو قطعه را به هم پیچ کنید، اما نتوانید از مهره استفاده کنید و مجبور شوید داخل قطعه مورد نظر رزوه ایجاد کنید. یا حتی ممکن است بخواهید یک میله را رزوه کنید و از آن به عنوان پیچ استفاده کنید.
در این مواقع، قلاویز و حدیده دو ابزاری هستند که به آن‌ها نیاز خواهید داشت. در این بخش، قصد داریم با معرفی کامل انواع حدیده و قلاویز شما را با این دو ابزار کاربردی آشنا کنیم.
قلاویز چیست؟
قلاویز ابزاری برای ایجاد رزوه داخلی در قطعات و متریال‌های مختلف است که در اکثر صنایع سبک و سنگین کاربرد دارد. این ابزار کارآمد در نگاه اول شبیه به یک پیچ بلند است که دارای چند شیار عمودی بوده و انتهای آن به شکل چهارگوش درآمده است. شیارها برای خارج شدن براده و قسمت چهارگوش نیز برای قرار گرفتن در دسته قلاویز یا قلاویززن طراحی شده‌اند.
قلاویزها معمولاً از فولادهای آلیاژی با سختی بالا مانند فولاد تندبر (HSS)، فولاد آلیاژی کبالت‌دار و فولاد آلیاژی با روکش تیتانیوم و تنگستن کارباید ساخته می‌شوند تا دچار خوردگی و شکستگی نشوند و دوام بالایی داشته باشند.
هرچه سختی قلاویز بیشتر باشد، امکان قلاویز کردن فلزات سخت‌تر نیز فراهم می‌شود و البته قیمت آن نیز بالاتر می‌رود. قلاویز به انگلیسی «tap» گفته می‌شود. امروزه با یک جستجوی ساده در اینترنت، متوجه تنوع بسیار گسترده قلاویزها می‌شوید که این تنوع ممکن است در خرید قلاویز شما را کمی سردرگم کند. اما در ادامه نحوه انتخاب قلاویز مناسب را به شما خواهیم گفت.
چگونه قلاویز مناسب انتخاب کنیم؟
با در نظر گرفتن چند نکته، می‌توانید به راحتی و بدون آنکه پول اضافی هزینه کنید، قلاویز مناسب خود را تهیه کنید. اگر قصد قلاویزکاری بر روی فلزات نرم مانند آلومینیوم و برنج را دارید و به طور مداوم از آن استفاده نمی‌کنید، قلاویزهای HSS ارزان‌قیمت موجود در بازار برایتان مناسب خواهد بود.
اما اگر قصد کارکرد مداوم و قلاویز کردن فلزاتی با سختی بالاتر مانند آهن، فولاد و چدن را دارید، باید به سراغ قلاویزهای مرغوب و از برندهای معتبر مانند فرا، آدولان و گورینگ بروید. البته باید حواستان جمع باشد تا فریب برندهای تقلبی را نخورید. اگرچه اختلاف قیمت بین قلاویزهای HSS معمولی و قلاویزهای اورجینال غربی زیاد است، اما با یکبار خرید آن‌ها تا مدت زیادی بدون آنکه کند شوند، می‌توانید از آن استفاده کنید.
برای خرید قلاویز دستی به این صفحه مراجعه کنید.
انواع قلاویز
قلاویز دستی
قلاویز دستی یا همان قلاویز سه‌تایی، مدل اولیه قلاویزها هستند که از سه قلاویز پیش‌رو، میان‌رو و پس‌رو تشکیل شده‌اند. برای رزوه‌زنی با قلاویز دستی ابتدا باید از قلاویز پیش‌رو استفاده کنید. در این مرحله براده‌برداری اولیه انجام می‌شود. سپس باید از قلاویز میان‌رو کمک بگیرید و در آخر با استفاده از قلاویز پس‌رو فرایند ایجاد رزوه را تکمیل کنید.
همیشه قلاویزهای پیش‌رو با یک حلقه و قلاویزهای میان‌رو با دو حلقه در قسمت انتهایی آن‌ها مشخص می‌شوند و قلاویزی که فاقد حلقه است، قلاویز پس‌رو می‌باشد.
قلاویز ماشینی
قلاویزهای ماشینی یا تکی، مدل تکامل‌یافته قلاویزهای دستی و ترکیبی از قلاویزهای پیش‌رو، میان‌رو و پس‌رو هستند. در این نوع دیگر نیازی به رزوه در سه مرحله وجود ندارد و تنها با یک بار قلاویز کردن، رزوه مورد نظر به طور کامل ایجاد می‌شود.
دلیل نامگذاری قلاویز ماشینی، امکان استفاده از آن توسط دستگاه‌های مختلف مانند دریل و یا دستگاه تراش است، چرا که دیگر نیازی به تعویض قلاویزها نخواهید داشت. این ویژگی باعث بالا رفتن سرعت کار و همچنین افزایش تولید می‌شود.
قلاویز چپ گرد
قلاویز چپ گرد ابزاری بسیار کاربردی با ظاهری مارپیچی و مخروطی است که برای باز کردن پیچ‌های شکسته شده به کار برده می‌شود. قلاویزهای چپگرد از لحاظ ظاهری شباهت چندانی به قلاویزهای رایج ندارند و از نظر کاربرد نیز کاملاً متفاوت هستند. جهت پیچش مارپیچ‌ها و همچنین مخروطی بودن آن، این امکان را فراهم می‌کند تا به راحتی پیچ‌هایی که دچار شکستگی شده‌اند را خارج کنید.
نحوه کار با قلاویز چپ گرد بسیار آسان است. ابتدا درون پیچ شکسته شده یک سوراخ ایجاد کنید. قطر سوراخ باید به قدری باشد که قسمتی از نوک قلاویز به طور کامل وارد آن شود. سپس قلاویز را در خلاف عقربه‌های ساعت بچرخانید و پیچ را باز کنید. اگر مشاهده کردید که قلاویز با پیچ درگیر نمی‌شود، چند ضربه روی آن بزنید یا سایز قلاویز را عوض کنید.
حدیده چیست؟
حدیده ابزاری کارآمد و بسیار پرکاربرد در صنعت است که کاربردی مشابه قلاویز دارد، با این تفاوت که قلاویزها برای ایجاد رزوه داخلی و حدیده‌ها برای ایجاد رزوه خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرند. حدیده به شما این امکان را می‌دهد تا شفت‌ها و میله‌های مورد نظر خود را رزوه کنید و از آن برای بستن مهره و اتصالات مختلف استفاده کنید.
حدیده‌ها نیز مانند قلاویزها از فولادهای آلیاژی با سختی بالا ساخته می‌شوند که متداول‌ترین آن‌ها فولاد تندبر (HSS) است. برای به کارگیری حدیده‌ها به دسته مخصوص نیاز است. دسته حدیده طوری طراحی شده است که حدیده در مرکز آن قرار گرفته و توسط چند پیچ که دور آن را احاطه می‌کنند، به خوبی در جای خود ثابت می‌شود.
نحوه کار با حدیده دستی
حدیده کردن میله‌ها کار دشواری نیست. برای این کار ابتدا حدیده مورد نظر خود را داخل دسته قرار داده و به خوبی ببندید. قبل از شروع رزوه‌کاری از نداشتن پلیسه در لبه میله یا لوله مطمئن شوید. سعی کنید تا مقداری پخی در لبه ایجاد کنید.
سپس مرکز حدیده را روی مقطع میله گذاشته و شروع به چرخاندن کنید. به ازای هر یک دور که می‌چرخانید، یک چهارم دور در خلاف جهت بچرخانید تا براده‌ها جدا شوند. این کار را ادامه دهید تا به مقدار مورد نظر رزوه ایجاد شود.
اکنون کار تمام است. حدیده را در خلاف جهت بچرخانید و از روی میله خارج کنید. سعی کنید هنگام حدیده‌کاری از روغن استفاده کنید تا اصطکاک به کمترین میزان ممکن برسد و کار راحت‌تر شود.
نتیجه‌گیری
در مجموع، قلاویزها و حدیده‌ها ابزارهای حیاتی برای هر کارگاه و صنعتی هستند که به شما امکان می‌دهند اتصالات محکم و مطمئنی را ایجاد کنید. با انتخاب صحیح و استفاده بهینه از این ابزارها، می‌توانید کیفیت کار خود را به طرز چشمگیری افزایش دهید.
اگر به دنبال خرید قلاویز یا حدیده هستید، به صفحه محصولات ما در 123buy.shop مراجعه کنید و از تنوع بالای ابزارهای موجود لذت ببرید.
